เครื่องมือพื้นฐานในอินเตอร์เน็ต
อีเมล์ หรือ จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ หรือ ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ (electronic mail, ย่อ e-mail หรือ email) คือวิธีการในการเขียนส่ง หรือรับข้อความผ่านทางการเครือข่ายเชื่อมโยงระบบอิเล็กทรอนิกส์ คำว่า อีเมล์ใช้ใน 2 ความหมาย รวมถึงการส่งข้อความผ่านระบบอินเทอร์เน็ต โดยผ่านทาง SMTP และการส่งข้อความภายในเครือข่ายของบริษัทหรือองค์กรโดยผ่านทางระบบมาตรฐานที่ต่างกันออกไป หลายคนเชื่อว่า อีเมล์ประสบความสำเร็จได้เกิดจากการเติบโตของอินเทอร์เน็ตอย่างรวดเร็ว แต่ในความเป็นจริงอินเทอร์เน็ตเติบโตได้อย่างรวดเร็วเพราะอีเมล์เป็นส่วนสำคัญ
ประวัติอีเมล์เริ่มใช้กันในปี พ.ศ. 2508 ( ค.ศ. 1965) โดยใช้ในการส่งข้อมูลระหว่างผู้ใช้ภายในเครื่องคอมพิวเตอร์เมนเฟรม ปัจจุบันได้มีการเถียงกันระหว่างเครื่อง SDC's Q32 และ MIT's CTSS ว่าใครเป็นผู้ใช้ระบบอีเมล์เป็นเครื่องแรก ต่อมาพัฒนาให้สามารถส่งอีเมล์ข้ามระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์ได้ โดยระบบแรก ๆ ได้แก่ ระบบ AUTODIN ซึ่งเป็นระบบเชื่อมโยงข้อมูลของกระทรวงกลาโหม สหรัฐฯ ( ปี พ.ศ. 2509) และ ระบบ SAGE ซึ่งใช้ตรวจจับ เครื่องบินทิ้งระเบิด ระบบ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ อาร์พาเน็ต (ARPANET) มีส่วนเป็นอย่างมากในการพัฒนาอีเมล์ มีการทดลองส่งครั้งแรกในเครือข่ายเมื่อปี พ.ศ. 2512 ในปี พ.ศ. 2514 นายเรย์ ทอมลินสัน (Ray Tomlinson) เริ่มใช้เครื่องหมาย @ ในการคั่นระหว่างชื่อผู้ใช้กับชื่อเครื่อง เขายังเขียน โปรแกรม รับส่งอีเมล์ที่ชื่อ SNDMAIL และ READMAIL อาร์พาเน็ตทำให้อีเมล์ได้รับความนิยม และอีเมล์ก็ได้กลายเป็นงานหลักของอาร์พาเน็ต เมื่อประโยชน์ของอีเมล์เป็นที่รู้จักมากขึ้น ก็มีการคิดค้นระบบอีเมล์ที่ติดต่อโดยช่องทางอื่นสำหรับผู้ที่ไม่มีสิทธิ์ใช้เครือข่ายอาร์พาเน็ต เช่นผ่านเครือข่าย UUCP หรือ VNET ก่อนที่มีการพัฒนาอีเมล์ที่ค้นหาเส้นทางในการส่งโดยอัตโนมัติ (auto-routing) การส่งผ่านอีเมล์ข้ามจากระบบหนึ่งไปยังอีกระบบจำเป็นระบุเส้นทางการส่งโดยใช้เครื่องหมาย ! คั่นชื่อเครื่องระหว่างทาง วิธีนี้สามารถเชื่อมอีเมล์จาก อาร์พาเน็ต BITNET NSFNET UUCP เข้าด้วยกัน ในช่วงประมาณ พ.ศ. 2520 หน่วยงาน IETF ออกแบบและกำหนด โปรโตคอล ในการส่งอีเมล์ที่มีชื่อว่า SMTP หรือ Simple Mail Transfer Protocol ปัจจุบันโปรโตคอลนี้ถือเป็นมาตรฐานในการรับส่งอีเมล์บนอินเทอร์เน็ต
รูปแบบของอีเมล์รูปแบบของอินเทอร์เน็ตอีเมล จะใช้ในลักษณะของ RFC 2822 และรูปแบบของชุด RFCs ( RFC 2045 ถึง RFC 2049) ซึ่งเรียกรวมว่า MIME อินเทอร์เน็ตอีเมล ประกอบไปด้วย 2 ส่วนหลักแยกจากกัน คือ
ส่วนหัว
ส่วนหัวของอีเมล์ กำหนดตามมาตรฐาน RFC 2822 โดยทั่วไปส่วนหัวประกอบด้วยข้อความและตามด้วยเครื่องหมาย ":" และตามด้วยข้อมูล ในแต่ละข้อมูลจะประกอบไปด้วยอย่างน้อย 4 หัวข้อ ได้แก่
- จาก: ที่อยู่อีเมล์ผู้ส่ง และอาจจะประกอบด้วย ชื่อและนามสกุล
- ถึง: ที่อยู่อีเมล์ผู้รับ และอาจจะประกอบด้วย ชื่อและนามสกุล สามารถมีได้มากกว่า 1 คน แยกกันด้วย เครื่องหมาย ","
- หัวข้อเรื่อง: สรุปเนื้อความของข้อมูลเพื่อให้ผู้รับสามารถเข้าใจเนื้อหาของข้อความคร่าวๆ
- วันที่: วันและเวลาจากเครื่องผู้ส่ง
หัวข้ออื่น ๆ ได้แก่
- สำเนา: ( Cc, Carbon copy) ใช้สำหรับในการส่งข้อความเดียวกันให้คนอื่น (ในสมัยที่ใช้ เครื่องพิมพ์ดีด กระดาษคาร์บอน ใช้ซ้อนในการพิมพ์จดหมาย)
ส่วนเนื้อความ
ส่วนเนื้อความของอีเมล์เป็นเนื้อหาที่ต้องการสื่อสาร ลายเซ็นอิเล็กทรอนิกส์ และอาจแนบไฟล์ไปกับเนื้อหาได้ด้วยการแบ่ง MIME แบบ multipart
รูปแบบไฟล์สำหรับเก็บบันทึกแต่ละโปรแกรมคอมพิวเตอร์ จะใช้รูปแบบไฟล์แตกต่างกันออกไป
ผู้ให้บริการอีเมล์ฟรี
- .eml - ใช้ในโปรแกรม เอาท์ลุก เอกซ์เพลส และ ทันเดอร์เบิร์ด
- .mbox - ใช้ในโปรแกรม ยูโดรา
- ฮอตเมล์ (Hotmail) ผู้ให้บริการอีเมล์จาก ไมโครซอฟท์
- ยาฮู! เมล (Yahoo! Mail) ผู้ให้บริการอีเมล์จากยาฮู!
- จีเมล (Gmail) ผู้ให้บริการอีเมล์จาก กูเกิล
- ไทยเมล์ (Thaimail) ผู้ให้บริการอีเมล์จาก ไทยเมล์
- AOL (America Online) ผู้ให้บริการอีเมล์จาก [ www.aol.com] โด่งดังเป็นที่นิยมของคนอเมริกัน
- คนไทยดอทคอม เป็นอีเมล์ฟรีสำหรับคนไทยทุกคน ที่ทาง กระทรวงมหาดไทย จัดทำไว้ให้ เพราะว่า user name จะเป็น "P" และตามด้วย เลขประจำตัวประชาชน แต่ละคน เดิมสามารถสมัครได้ผ่าน อินเทอร์เน็ต แต่ปัจจุบันต้องยื่นเรื่องขอที่ทางเขต หรืออำเภอ
